MVO Meter geeft inzicht in MVO-plannen politieke partijen

Het MVO Platform vergeleek de visie van de tien grootste politieke partijen op beleid rond maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Gekeken is naar thema’s als ketenverantwoordelijkheid, transparantie en aansprakelijkheid van bedrijven. GroenLinks komt in de vergelijking als beste uit de bus. De partij behaalde 23 van de maximaal 24 te vergeven punten. De tweede en derde plek worden ingenomen door de ChristenUnie (21 punten) en de Partij van de Arbeid (20 punten). De VVD en PVV wisten geen punten te behalen.

MVO Meter geeft inzicht in MVO-plannen politieke partijen

Maatschappelijk verantwoord ondernemen is niet alleen iets van bedrijven. Ook de overheid heeft hierin een taak. Het MVO Platform ziet de overheid als wet- en regelgever, marktpartij en voorbeeldconsument, en als facilitator van MVO. De Nederlandse regering heeft de afgelopen jaren sterk de nadruk gelegd op het vrijwillige karakter van MVO en op de rol van facilitator. Dit werkt tot op zekere hoogte, vooral bij bedrijven die al gemotiveerd zijn en de meerwaarde van MVO inzien. Het MVO Platform vindt dat de overheid verder moet gaan en veel duidelijker moet aangeven wat minimaal van bedrijven mag worden verwacht als het gaat om het respecteren van milieu, arbeids- en mensenrechten in binnen- en buitenland en dit te bekrachtigen in beleid en wetgeving. Zo nodig moeten  bedrijven ook aansprakelijk worden gesteld voor betrokkenheid bij misstanden.

De MVO Meter maakt in één oogopslag duidelijk hoe de politieke partijen de rol van de overheid zien bij MVO. Hechten ze er belang aan? Willen ze het beleid verder versterken? Verbinden ze consequenties aan maatschappelijk onverantwoord gedrag?


Verkiezingsprogramma’s en MVO

Verantwoord ondernemen is een thema dat een ruime meerderheid van de partijen ergens noemt en nastrevenswaardig vindt. Alleen VVD, PVV en SGP maken er geen expliciete melding van. SP wil sociaal ondernemerschap stimuleren, GroenLinks wil duurzaam ondernemen makkelijker maken door met een zogeheten ‘Kafkabrigade’ belemmeringen weg te nemen. De PvdD en de PvdA pleiten beiden voor een actieve rol van de WTO bij het versterken van internationaal verantwoord ondernemen. Alleen de ChristenUnie besteedt een expliciete paragraaf aan maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Het reguleren van het bedrijfsleven is voor veel partijen een groot taboe. Met twee uitzonderingen: als het gaat om dierenleed kiezen veel partijen een harde aanpak, ook richting bedrijven. Daarnaast kan de financiële sector rekenen op stevige maatregelen, regulering en toezicht bij een grote meerderheid van de partijen.

Ook in het algemeen economisch beleid komt MVO (impliciet) terug. Veel partijen zoals de PvdA, GroenLinks, D66, CDA en ChristenUnie zoeken een weg uit de crisis door een omslag naar een groene of circulaire economie waarbij economische ontwikkeling samengaat met een duurzame omgang met energie en grondstoffen. Er is ambitie om van Nederland een koploper te maken op het gebied van hergebruik van grondstoffen en vermindering van afval. De Partij voor de Dieren, D66 en GroenLinks pleiten ervoor om de werkelijke kosten van producten en diensten in de prijs door te berekenen.

Veel van deze plannen houden expliciet in dat maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt gestimuleerd of beloond. Toch zijn er enkele kanttekeningen bij te maken: de plannen benadrukken vooral de milieukant van ondernemen en beperken zich veelal alleen tot het schaarser en duurder worden van grondstoffen en energie. Sociale aspecten van ondernemen zijn niet opgenomen, en ook ligt de nadruk bij veel partijen sterk op werkgelegenheid, innovatie en marktkansen voor Nederland. Ook blijft het de vraag hoe veel partijen aankijken tegen de internationale kant van ondernemen: de effecten, invloed en relaties die bedrijven over de grens hebben.