Gisteren, op 23 juni, bereikten EU-lidstaten een akkoord over de inzet van de Raad in de komende onderhandelingen over de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD). Het Omnibus-I-voorstel van de Europese Commissie uit februari zette al het mes in bescherming voor mensenrechten en milieu, maar als het aan de lidstaten ligt wordt de Europese anti-wegkijkwet volledig uitgehold. Mensenrechten, arbeidsrechten en milieubescherming zijn ook door de Raad opzij geschoven ten gunste van gevaarlijke deregulering.
Clara Bovens (MVO Platform): “Er blijft zo niks meer over van de Europese anti-wegkijkwet. Alle essentiële onderdelen zijn geschrapt en de slachtoffers van schendingen hebben het nakijken. Het akkoord bewijst, ook EU-lidstaten verkiezen bedrijfsbelangen boven de belofte van verantwoord ondernemen.”
Raadspositie
De Raad gaat in haar positie zelfs verder dan het Commissievoorstel en zet met onder meer de volgende afzwakkingen de toon voor de trialoog:
- Hoewel de Commissie reikwijdte ongemoeid had gelaten, verhoogt de Raad de toepassing van de CSDDD naar bedrijven met meer dan 5000 werknemers en een omzet van 1,5 miljard euro. Dit betekent dat de CSDDD nog maar van toepassing is op ongeveer 1000 bedrijven (in tegenstelling tot meer dan 3000 bedrijven).
- Bedrijven hoeven in hun beoordeling van de risico’s voor mens en milieu niet verder te kijken dan hun directe toeleveranciers (“Tier 1”). Bovendien hoeven zij alleen diepgaand onderzoek te doen naar misstanden verderop in de keten als daar objectieve en verifieerbare indicaties voor zijn.
- De verplichting om een klimaattransitieplan uit te voeren verdwijnt niet alleen, maar ook de inspanningsverplichting wordt sterk afgezwakt.
- De transpositie van de CSDDD in de lidstaten wordt uitgesteld naar 26 juli 2028.
Ook andere zorgwekkende wijzigingen zijn in grote lijnen overgenomen uit het Commissievoorstel. Ondanks inspanningen van enkele lidstaten, waaronder Nederland, was er niet genoeg draagvlak om de civiele aansprakelijkheid op Europees niveau en onder Europees recht te behouden. Ook mogen slachtoffers zich niet laten verdedigen door bijvoorbeeld vakbonden, milieuorganisaties of maatschappelijke organisaties.
Het MVO Platform vindt het onaanvaardbaar dat zowel de Europese Commissie als de Raad al binnen een jaar na het bereikte akkoord – en nog voor de implementatie – bezwijken onder de druk van een deel van het bedrijfsleven en de eigen regels voor verantwoord ondernemen drastisch afzwakken. Als de voorgestelde wijzigingen worden aangenomen, stelt de verplichting tot gepaste zorgvuldigheid weinig meer voor.
Het Europees Parlement aan zet
Nu de Raad deze diep teleurstellende positie heeft aangenomen, is het aan het Europees Parlement om het tij te keren door met een constructief tegenvoorstel te komen dat sterke mensenrechten en milieubescherming handhaaft. Op basis van dit akkoord zal het aankomende Deense voorzitterschap van de Raad eind 2025 gaan onderhandelen met het Europees Parlement, dat in oktober zijn positie hoopt vast te stellen. Het MVO Platform roept daarom de Nederlandse Europarlementariërs met klem op zich te verzetten tegen het Omnibusvoorstel en de EU-duurzaamheidsambities hoog te houden.
Neem voor vragen contact op met: Clara Bovens, beleidsmedewerker MVO Platform
Tel: +31 6 42102233
