Het Europees Parlement heeft vandaag een teleurstellend standpunt ingenomen over het Omnibus-I en werkt mee aan dit voorstel tot deregulering dat erop is gericht eerder aangenomen EU klimaat- en duurzaamheidswetgeving dramatisch af te zwakken. Het resultaat van het politieke spel binnen het Europees Parlement waarborgt nu geen van de kernelementen binnen de Europese antiwegkijkwet, de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), die mensenrechten, milieu en klimaat zouden moeten beschermen tegen schade door bedrijven.
Het MVO Platform hekelt de capitulatie van het Europees Parlement voor de belangen van het bedrijfsleven via het Omnibus I-pakket, waarbij de moeizaam verworven bescherming van werkenden, mensenrechten en milieu systematisch wordt ontmanteld onder het valse voorwendsel van concurrentievermogen.
Virginia Sandjojo (MVO Platform): In een tijd waarin bedrijven nog altijd betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen en tot de grootste bijdragers aan klimaatverandering behoren, torpedeert het Europees Parlement de CSDDD. Daarmee verkiest het bedrijfsbelangen boven die van slachtoffers van misstanden in toeleveringsketens en gooit het de betrouwbaarheid van het democratische proces in de EU te grabbel.
Positie Europees Parlement
De inzet van het Europees Parlement voor de trialoog onderhandelingen met de Raad en de Europese Commissie ondermijnt op cruciale punten de essentie van de CSDDD:
- Het EP wil (net als de Raad) de toepassing van de CSDDD beperken tot mega-multinationals met meer dan 5000 werknemers en een omzet van meer dan 1,5 miljard euro. Zo zal de wet nog maar van toepassing zijn op zo’n 80 Nederlandse bedrijven.
- Hoewel het EP bedrijven de risico’s voor mens en milieu in hun keten wil laten identificeren middels een risico-gebaseerde aanpak, hoeven zij nog altijd niet verder te kijken dan hun directe leveranciers (“Tier 1”). Ook mogen zij alleen informatie opvragen bij ketenpartners met meer dan 5000 medewerkers, waardoor de meeste leveranciers hierbuiten zullen vallen en de verplichting om ketenonderzoek te doen dus weinig betekent.
- De EP schrapt alle klimaatgerelateerde verplichtingen uit de CSDD. Dit onverantwoordelijke voorstel zou betekenen dat de grootste en meest vervuilende bedrijven niet langer verplicht zijn om concrete maatregelen te nemen om hun klimaatimpact te verminderen, terwijl dringende maatregelen essentieel zijn om een klimaatramp af te wenden.
- De bepalingen over geharmoniseerde civiele aansprakelijkheid wordt geschrapt, wat resulteert in versnippering, onduidelijkheid en rechtsonzekerheid voor slachtoffers, maatschappelijke organisaties, vakbonden en ook bedrijven binnen de 27 verschillende nationale rechtssystemen in de EU.
Politieke chantage en agressieve lobby
De uitkomst in het Europees Parlement volgt op maanden van politieke chantage en agressieve lobby door o.a. klimaatschadelijke bedrijven en buitenlandse handelspartners, waarbij degenen die de CSDDD hebben geïnitieerd om mens en milieu te beschermen, werden genegeerd. De Omnibus-I is een testcase geworden voor de mate waarin Europa bereid is om de macht van het bedrijfsleven en politiek opportunisme de eigen principes voor duurzaamheid en goed bestuur te laten ondermijnen.
Verschillende gezaghebbende waarschuwingen – waaronder die van de Europese Centrale Bank, grote groepen juristen, academici en economen, en verschillende EU prominenten waaronder Nederlandse oud-ministers voor Buitenlandse Zaken Tom de Bruijn en Lilianne Ploumen, zijn compleet genegeerd. Bovendien weerspiegelt het onderhandelingsmandaat dat het EP heeft afgegeven een akkoord dat niet is gebaseerd op democratisch compromis. De dreiging van de Europese Volkspartij (waar ook de CDA, BBB, NSC toe behoren) om de kant van extreemrechts te kiezen richting, heeft een stemming afgedwongen die een van de belangrijkste mensenrechtenwetten van de EU verzwakt.
Inzet tijdens trialoogonderhandelingen
Nu alle partijen binnen de Europese wetgevingsproces hun posities hebben bepaald zullen de trialoogonderhandelingen naar verwachting zeer binnenkort van start gaan. Voor het effectief bestrijden van mensenrechtenschendingen en milieuschade in de toeleveringsketens van bedrijven is het essentieel dat de Europese antiwegkijkwet blijft gelden voor een substantiële groep bedrijven en dat de kernelementen van de wet overeind blijven.
Het MVO Platform roept daarom de trialoogonderhandelaars van het EP, de Raad en de Commissie op zich in het bijzonder te zetten voor behoud van de risico-gebaseerde benadering voor het identificeren van risico’s in de keten, zonder daarbij drempels op te werpen voor wanneer en bij welke ketenpartners informatie opgevraagd mag worden.
Het MVO Platform pleit er daarnaast voor om alle klimaatgerelateerde bepalingen te behouden, inclusief de verplichting voor bedrijven om een klimaattransitieplan op te stellen en uit te voeren.
Ook is het volgens het MVO Platform essentieel dat de bepalingen over civielrechtelijke aansprakelijkheid worden geharmoniseerd om rechtszekerheid voor zowel bedrijven als slachtoffers te garanderen.
Neem voor vragen contact op met: Virginia Sandjojo, coördinator MVO Platform
